Dicionario
de autores/as do Barbanza
|
|
Dicionario
de autores/as do Barbanza |
|
 |
||||
 |
|||||
|
ACUÑA Y MALVAR, MANUEL (Salcedo, 16/04/1757 – Ribeira, 01/03/1845) Membro dunha ilustre familia, este sacerdote liberal
foi párroco de Carreira e ademais pasou varios anos recluído
por motivos políticos no seu pazo de “La Soledad”, na Conlleira,
Ribeira, onde faleceu, ao parecer dunha infección de vexiga.
Foi soterrado ao día seguinte da súa morte na porta
principal da Igrexa de San Paio de Carreira e tívose o seu
funeral na Igrexa de Artes o día 3 de marzo, asistindo trinta
e sete sacerdotes. Contra o que era costume fixo herdeiros aos seus
sobriños Severo Rodríguez e Carlota Fajardo, de Cambados,
sen deixar manda ningunha para obras pías, como soían
facer os sacerdotes da época. Estaba en posesión da
Orde de Carlos III. Cóengo de Compostela en 1792, arcediago do
Salnés en 1795, loitou contra os franceses e contra o absolutismo,
organizando en 1809 o levantamento de Galicia e participando na
reconquista de Vigo e Tui. En galego atribúeselle o folleto Diálogo
entre Dominjos e Farruco, sobre admistrasón de xusticia
da sua aldea (1820), que foi publicado en 1991 por Xosé Ramón
Pena. Trátase dun folleto para enxalza-la Constitución
Liberal de 1812. En castelán foi autor de varios folletos de
índole política, sempre defendendo posturas liberais,
que se titulan Censura e impugnación de los “Sucesos
militares de Galicia en 1809” que ha dado a luz en diciembre de
1811 el coronel D. Manuel García del Barrio, Cádiz,
1812, Oficio que ha pasado el señor canónigo D. Manuel
Acuña y Malvar, en 31 de marzo de 1813, al Excmo. Sr. Marqués
de Campo Sagrado, comandante general y jefe superior de Galicia
(Santiago, 1813), folleto no que recorda ao comandante xeral o deber
de cumprir o decreto que obrigaba a disolver a Inquisición,
La constitución violada y mala fe guardada: o bien sea la
punible, injusta, despótica, tumultuaria, grosera, escandalosa,
temeraria, ratera, atrevida, extravagante, cismática, ridícula,
provincialista, quijotesca, intempestiva, zafia, degradante, farolera,
clandestina, godoyana, antipolítica, antirreligiosa, anticonstitucional,
anticanónica, antipatriótica y nula posesión
de cuatro prebendas que ha dado el Cabildo de Santiago en 24 de
marzo de 1813 por contemporizar con el arzobispo, Santiago,
1813, que Couceiro Freijomil comenta dicindo que o título
“revela todo un carácter”. Aínda hai que engadir o
folleto editado en Cádiz en 1813 co título Representación
que hace a S.M. al Congreso Nacional el Lcdo. D. ... quejándose
del proceder escandaloso del M.R. Arzobispo de aquella diócesis,
de los atentados que ha cometido y comete contra la soberanía
del pueblo español e Villaamil y Castro cita ademais o Oficio
que ha pasado el señor canónigo D. Manuel Acuña
y Malvar, en 31 de marzo de 1813, al Excmo. Sr. Marqués de
Campo Sagrado, comandante general y gefe superior de Galicia
(Santiago, Impr. de Manuel Antonio Rey, 1813), ademais de indicar
que estaba a escribir unha “Historia Militar de Galicia en 1809”,
da que non se coñece a súa existencia. Isidoro Millán González-Pardo apuntoulle
a Carballo Calero a posibilidade de que a maioría dos diálogos
liberais, en galego ou bilingües, anteriores a 1836 fosen da
autoría de Acuña e Malvar, hipótese moi plausible
para Carballo, sobre todo dadas as características lingüísticas
e temáticas do diálogo “Encuentro y coloquio que
tuveron na pontella da Chaínsa, cercana á vila de
Noya, Gurumete, Pedro de Atanasio, é Pepe Alonso, ó
día 13 de noviembre de 1836 , en que se nombrou na-quela
Vila ó Auntamiento Costitusional”, folleto impreso por
José Fermín Campaña y Aguayo en Santiago o
27 de xaneiro de 1837. |
|
|
||
 |
|
 | |||
